«Corruptissima re publica plurimae leges» – Τάκιτος, Ρωμαίος νομικός, ιστορικός και φιλόσοφος
Οποία έκπληξις !!! Με το άρθρο 8 του Ν.4411/2016 (ΦΕΚ Α’142-3.8.2016) εξαλείφεται το αξιόποινο και παύει η δίωξη των πταισμάτων και των πλημμελημάτων κατά των οποίων ο νόμος απειλεί ποινή φυλάκισης μέχρι δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή ή και τις δύο ποινές, που έχουν τελεσθεί μέχρι και τις 31.3.2016. Και δεν αποτελεί έκπληξη η εκ νέου θέση στο αρχείο ποινικών υποθέσεων καθώς θεσπίζεται για μια ακόμη φορά το εν λόγω μέτρο από το Υπουργείο Δικαιοσύνης με αιτιολογία την αποσυμφόρηση των Δικαστηρίων και την επιτάχυνση απονομής της Δικαιοσύνης (φράση που εκτός από κλισέ-καραμέλα έχει γίνει γενικώς ανέκδοτο…). Αυτό σημαίνει πρακτικά πως χιλιάδες ποινικές υποθέσεις θα φύγουν από τη μέση και θα πάνε στο αρχείο, με μια θεωρητική δυνατότητα επαναφοράς τους εάν ο κατηγορούμενος υποπέσει μέσα σε δύο (2) έτη από τη δημοσίευση του νόμου σε νέα από δόλο αξιόποινη πράξη κακουργήματος ή πλημμελήματος και καταδικαστεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι (6) μηνών. Ακόμη και ένας πρωτοετής συνάδελφος της Νομικής Σχολής θα σας πει πως η ρύθμιση είναι πρόδηλα αντισυνταγματική, καθώς η συνταγματική αρχή της ισότητας «πάει περίπατο» εντελώς απροκάλυπτα. Αν είσαι τυχερός και έχεις διαπράξει το αδίκημα μέχρι την 31.3.2016, τότε επωφελείσαι και όλα καλά, το αδίκημά σου παραγράφεται. Αν όμως έχεις διαπράξει το αδίκημα την 1.4.2016 και εντεύθεν, τότε λυπούμεθα έχασες, διότι σε αυτή τη χώρα, τι να κάνουμε, κάποιος πρέπει να είναι το κορόϊδο της υπόθεσης…. Αλήθεια, αυτές οι ημερομηνίες πως καθορίζονται; έτσι τυχαία; Θέλω να ελπίζω πως ναι, γιατί αλλιώς δύσκολα μπορεί κανείς να πεισθεί ότι δεν κρύβουν συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Μπορεί κανείς να πει ότι, δε βαριέσαι καημένε, οι περισσότερες από αυτές τις υποθέσεις ήταν μικροπράγματα, που είχαν δημιουργήσει μια -ας μου επιτραπεί ο χαρακτηρισμός- «σαβούρα», που προκαλούσε συμφόρηση στη Δικαιοσύνη και της αφαιρούσε χρόνο και ενέργεια. Δύσκολα μπορεί κανείς να αντιλέξει. Όμως, όταν η Ελληνική Πολιτεία θέσπιζε το αξιόποινο αυτών των πράξεων έκρινε ότι ήταν τιμωρητέες σύμφωνα με τις ποινικές διατάξεις που η ίδια ψήφιζε. Προς τι λοιπόν αυτό το υποκριτικό κρυφτούλι; Θα έπρεπε η Πολιτεία εάν κρίνει πλέον ότι κάποιες συμπεριφορές δεν είναι ποινικά αξιόλογες πολύ απλά να τις αποποινικοποιήσει και όχι να τις έχει à la carte, πριν και μετά την 31.3.2016 και τα τοιαύτα… Οι μαχόμενοι δικηγόροι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι ποινικές διατάξεις στην ελληνική νομοθεσία είναι όχι απλώς πέλαγος αλλά ωκεανός. Σε μια σοβαρή χώρα τα άρθρα του Ποινικού Κώδικα θα ήταν υπεραρκετά να καλύψουν κάθε ποινική παράβαση. Εν Ελλάδι όμως, όλα τα νομοθετήματα μικρά και μεγάλα, γενικά και ειδικά, έχουν πάντα ενσωματωμένες ποινικές διατάξεις για την εφαρμογή τους, φυσικά με ειδικές ποινές αμέτρητες και αχαρτογράφητες. Ίσως είναι η αντανάκλαση του φόβου της Πολιτείας πως έχει να κάνει με ένα λαό ατίθασο, που ρέπει στην παρανομία και την παραβατικότητα και πρέπει σε όλα τα ζητήματα να έχει από πάνω του το φόβητρο της ποινικής δίωξης. Έτσι λοιπόν έχουμε έξω από τον Ποινικό Κώδικα αναρίθμητες ποινικές διατάξεις για τα πάντα και κυρίως για τις (οικονομικές) υποχρεώσεις του πολίτη προς το Κράτος: Εφορία, Ασφαλιστικά Ταμεία κ.ο.κ. Είναι παρήγορο τουλάχιστον το γεγονός ότι πρόσφατα περιορίστηκε το αξιόποινο σε οφειλές άνω των 50.000 €.
Πάμπολλες φορές έχει επισημανθεί και τονιστεί το χάος της νομοθεσίας και του νομοθετείν στην Ελλάδα. Ένας αδιανόητος συρφετός από νομικά κείμενα, που παράγονται από διάφορες πηγές σωρηδόν, ασυντόνιστα και νευρωτικά, προσπαθώντας να καλύψουν κάθε βιοτική περίπτωση, ου μην αλλά και να «βολέψουν» συγκεκριμένες καταστάσεις μέσω φωτογραφικών διατάξεων (τακτική ιδιαίτερα συνήθης στα θερινά τμήματα της Βουλής, π.χ. 31 Ιουλίου ώρα 03.00’…). Έτσι έχουμε Νόμους, Προεδρικά Διατάγματα (Π.Δ.), Υπουργικές Αποφάσεις (Υ.Α.), Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (Κ.Υ.Α.), Εγκυκλίους, ξεχασμένους νόμους του 19ου αι. με γράμματα αντί αριθμών, Ψηφίσματα της Βουλής, ακόμη Νομοθετικά Διατάγματα (Ν.Δ.) και Αναγκαστικούς Νόμους (Α.Ν.) των κατά καιρούς δικτατοριών, όλα αυτά συμφύρονται και μπερδεύονται (όχι και τόσο γλυκά…) αλληλοεπικαλυπτόμενα και αλληλοαναιρούμενα. Μπορεί κάλλιστα να δει κανείς εγκύκλιο να καταργεί στην πράξη το νόμο μέσω της «άλλ’αντ’άλλων» ερμηνείας του νόμου αυτού κ.ο.κ. Ακόμη και οι Κώδικες, που υποτίθεται ότι είναι η ραχοκοκκαλιά της νομοθεσίας, είναι δυσλειτουργικοί με πληθώρα άρθρων και αμέτρητες βασανιστικές προθεσμίες. Σε ένα συνέδριο είχα ακούσει πως ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας στη Μεγάλη Βρετανία είναι … μόλις τέσσερα φύλλα και ισχύει από την εποχή του Κρόμγουελ, είναι δε απόλυτα λειτουργικός. Η ίδια η διαδικασία του νομοθετείν στη Βουλή έχει όλα τα χαρακτηριστικά της τσαπατσουλιάς, της προχειρότητας, της εμβαλωματικότητας, της έλλειψης προοπτικής, οράματος και μακρόπνοης πολιτικής. Λείπουν φυσικά δραματικά οι ηγετικές πρωθυπουργικές προσωπικότητες, που γνωρίζουν νομικά και ασχολούνται με το τι νομοθετείται στη Βουλή. Θα έπρεπε νομίζω, καθώς όταν είσαι πρωθυπουργός το τι νομοθετείται στη Βουλή είναι ουσιαστικά το έργο της κυβέρνησής σου. Από όλους τους Έλληνες πρωθυπουργούς του 20ου αιώνα και εντεύθεν μόνο ο Ελευθέριος Βενιζέλος (της πρώτης του εποχής) ήταν συνεχώς παρών στη Βουλή όταν είχε συνεδρίαση νομοθετικού έργου και ασχολιόταν προσωπικά με την κάθε διάταξη που θα ψηφιζόταν. Συνεπικουρούμενος από την αφρόκρεμα των νομικών της εποχής του άφησε ένα σημαντικό νομοθετικό έργο με νομοθετήματα που αντέχουν έως σήμερα στο χρόνο και εξακολουθούν να είναι επίκαιρα. Ίσως επίσης να μην αρέσει σε μερικούς , αλλά είναι αλήθεια πως ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης στη διάρκεια της πρωθυπουργίας του βρισκόταν πολύ συχνά στις συνεδριάσεις νομοθετικού έργου της Βουλής και αυτό πρέπει να του πιστωθεί. Σήμερα φυσικά ζούμε στην εποχή των μνημονίων. Νομοτεχνικά, είναι να τραβάς τα μαλλιά σου: Ένας νόμος με χιλιάδες σελίδες, που υποθηκεύει το μέλλον 4-5 γενεών ανθρώπων αυτής της χώρας, αναφερόμενος στα πάντα και δια πάντα, αποτελούμενος από μόνο ΕΝΑ ΑΡΘΡΟ !!! Η συζήτηση ενός τέτοιου τερατουργήματος είναι φυσικά αδύνατη και όσοι το ψηφίζουν ούτε καταλαβαίνουν τι ψηφίζουν (ξέρουν όμως καλά το γιατί το ψηφίζουν…). Αλλά και στο υπόλοιπο νομοθετικό έργο, συνεχίζεται η πάγια τακτική όλων των κυβερνήσεων μεταπολιτευτικά να νομοθετούν εμβόλιμα για διάφορα θέματα σε άσχετα νομοσχέδια. Μια εικόνα πολυδιάσπασης, αποσπασματικότητας και εντέλει αναποτελεσματικότητας από το χώρο (Κοινοβούλιο), που είναι προορισμένος να βάζει τάξη με τους νόμους που ψηφίζει. Το σκηνικό είναι άναρχο, απαράδεκτο και σε κάθε περίπτωση μη σοβαρό. Η εξαγγελία της σημερινής κυβέρνησης ότι επιτέλους αυτό το αίσχος θα σταματήσει δεν υλοποιήθηκε, ούτε πρόκειται να υλοποιηθεί. Για παράδειγμα ο νόμος 4411/2016, που αναφέρθηκε στην αρχή, αφορά καταρχήν στο θέμα της εγκληματικότητας μέσω διαδικτύου, έχουν όμως παρεισφρήσει κι άλλες διατάξεις για διάφορα άλλα θέματα, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες διαφόρων Υπουργείων. Με τον τρόπο αυτό κάθε φορά κάτω από τον αριθμό ενός νομοθετήματος στεγάζεται ένα patchwork, μια πολύχρωμη κουρελού (πάντα όμως σε ασπρόμαυρη εκτύπωση). Όμως, ας μη νομίζουμε ότι το Ελληνικό Κράτος έχει χάσει το…χιούμορ του. Αρκεί να δείτε το Ν. 4048/2012 με τίτλο: «Ρυθμιστική Διακυβέρνηση: Αρχές, Διαδικασίες και Μέσα Καλής Νομοθέτησης» !!! Οι (κάθε λογής) αθεόφοβοι έχουν ψηφίσει νόμο σχετικά με την ορθή νομοθέτηση και στην πράξη μόνο ως κακόγουστο ανέκδοτο ακούγεται ακόμη και η ύπαρξή του…
Το θέμα δεν έχει τελειωμό. Θα ήθελα να κλείσω το σημείωμα αυτό με το ζήτημα της κατανόησης του νόμου από αυτόν που τον διαβάζει – και δεν εννοώ εμάς τους νομικούς, που η μοίρα μας έλαχε να λύνουμε γρίφους απίστευτης δυσκολίας για να βγάλουμε άκρη σχετικά με το τι ισχύει και τι όχι μέσα από το λαβύρινθο των αδιάκοπων τροποποιήσεων και καταργήσεων. Αναφέρομαι στο μέσο πολίτη της χώρας, που θεωρώ ότι έχει το στοιχειώδες ανθρώπινο δικαίωμα να υπόκειται σε νόμους ξεκάθαρους και κατανοητούς, που να μπορεί να τους διαβάσει και συνακόλουθα να τους εφαρμόσει. Το παράδειγμα που ακολουθεί είναι μια παράγραφος από το νόμο για την ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων του Δημοσίου:
Βρίσκω πως αυτό το ανοσιούργημα εικαστικά και σε σύλληψη μοιάζει πολύ με αυτό:
Με τη διαφορά πως το δεύτερο είναι αριστούργημα της σύγχρονης τέχνης…
christospanos 