Δεκαετίες…

Δεν ξέρω αν προσέξατε αλλά σε λίγες ημέρες δεν αλλάζουμε μόνο έτος αλλά και δεκαετία. Καθώς περνούν τα χρόνια όλοι μας κάνουμε … συλλογή από δεκαετίες. Δεν ξέρω γενικότερα αλλά προσωπικά η έννοια της δεκαετίας μου είναι ιδιαίτερα έντονη σε επίπεδο αίσθησης, ανάμνησης και εμπειρίας. Ως κυριότερο λόγο γι’αυτό βρίσκω την κατηγοριοποίηση ανά δεκαετία πραγμάτων που αγαπώ όπως η μουσική, ο κινηματογράφος, ο αθλητισμός ου μην αλλά και η πολιτική. Γεννήθηκα στις αρχές της δεκαετίας του ’60, που τόσο πολύ σημάδεψε τη μεταπολεμική ιστορία, δε μπορώ όμως να πω ότι έχω μνήμες πέρα από εκείνες της παιδικής ηλικίας, οι οποίες φυσικά βρίθουν στοιχείων σχετικών με τον τρόπο ζωής, το παιχνίδι, την οικογένεια και το σχολείο. Φυσικά θυμάμαι πως η πρώτη μου εκείνη δεκαετία έκλεισε ιδανικά με την κατάκτηση της Σελήνης το καλοκαίρι του 1969, όλα όμως τα υπόλοιπα κοσμοϊστορικά γεγονότα των 60’ς τα έχασα.

Η πρώτη δεκαετία που συνειδητά θυμάμαι είναι εκείνη του ’70. Συνέπεσε με την εφηβεία και όλες τις ανησυχίες και δυσκολίες, που τη συνοδεύουν. Από την άλλη, η πτώση της δικτατορίας και η έναρξη της μεταπολίτευσης με έβαλαν, όπως και όλους τους νέους τότε, σε ένα τελείως άλλο κόσμο, που χαρακτηριζόταν από μια βιασύνη να προλάβουμε ό,τι χάθηκε την προηγούμενη δεκαετία εξαιτίας της χούντας. Στα 70΄ς άρχισα να ακούω συστηματικά μουσική και να βάζω σε σειρά τις κινηματογραφικές μου αναζητήσεις. Σωροί βιβλία άρχισαν να σχηματίζονται εδώ κι εκεί, σε μια αναζήτηση γνώσης, που ξεκίνησε τότε και δε σταμάτησε ποτέ έκτοτε, ενώ πάντα έτρεχαν φυσικά οι υποχρεώσεις του Γυμνασίου και του Λυκείου. Την αγαπώ πολύ αυτή τη δεκαετία και ιδιαίτερα τη μουσική της, ελληνική και ξένη. Ακόμη και σήμερα ένα μεγάλο ποσοστό της μουσικής που ακούω προέρχεται από τότε. Τα 70’ς είχαν για μένα «γκραν φινάλε»: δύο μήνες πριν την εκπνοή τους έγινα πρωτοετής της Νομικής Αθηνών.

Η δεκαετία του ’80 είναι εκείνη που κατέκτησα στο σύνολό της, χωρίς περικοπές. Τότε πέρασα τα αξέχαστα φοιτητικά χρόνια, τα επίσης αλησμόνητα (για καλούς και κακούς λόγους) δύο χρόνια της στρατιωτικής θητείας και ξεκίνησα την επαγγελματική μου σταδιοδρομία. Στα ’80’ς βέβαια η Ελλάδα έζησε μια πρωτόγνωρη μετάλλαξη (νομίζω ότι αυτή είναι η σωστή λέξη). Γίναμε μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και κυβερνηθήκαμε σχεδόν σε όλη τη δεκαετία από το ΠΑΣΟΚ. Όσοι έζησαν την εποχή εκείνη είναι διηρημένοι ως προς τις εκτιμήσεις τους. Άλλοι λένε ότι ήταν η χρυσή εποχή της χώρας και άλλοι ότι εκεί βρίσκονται οι αιτίες της χρεωκοπίας, που ακολούθησε. Όλοι όμως παραδέχονται ότι … «περάσαμε καλά», μερικοί μάλιστα «εξαιρετικά καλά». Παρένθεση για να πω μια κοινοτυπία:  πως περνάει έτσι ο καιρός… Θυμάμαι λες και ήταν χθες το τεύχος του Rolling Stone του Δεκεμβρίου του 1989, όπου στην ανασκόπηση της δεκαετίας του ’80 είχε στην κορυφή των δίσκων δύο πολυαγαπημένα μου μουσικά δημιουργήματα: δεύτερο το «Remain in Light» των Talking Heads και πρώτο φυσικά το «London Calling» των Clash.

Η δεκαετία του ’90 είναι εκείνη, που αν και πρόσφατη, αισθάνομαι ότι μου διέφυγε η ουσία της. Έχω καλές δικαιολογίες να πω στον εαυτό μου. Τέλος πάντων, η δεκαετία του «σημιτικού εκσυγχρονισμού» συνέχισε την αίσθηση ανάπτυξης και ευμάρειας (με δανεικά) και είχε ως κερασάκι στο τέλος τη φρενίτιδα (της φούσκας) του Χρηματιστηρίου. Είχαμε μια ακόμη δεκαετία να το …. γλεντήσουμε και αυτή ξεκίνησε και ως χιλιετία. Καλά περάσαμε και στα 00’ς αναμφισβήτητα. Είναι η περίοδος, στην οποία ο κόσμος άλλαξε με τη γενικευμένη χρήση του διαδικτύου. Στο τέλος της δεκαετίας η έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης με την κατάρρευση της Lehman Brothers στην Αμερική μας βρήκε σε ένα καθεστώς απόλυτης αμεριμνησίας. Θυμάμαι ακόμη τους ιθύνοντες της τότε κυβέρνησης να δηλώνουν με έμφαση ότι η οικονομία της χώρας είναι απόλυτα θωρακισμένη….Τα υπόλοιπα τα ξέρουμε όλοι πολύ καλά.

Η δεκαετία του ’10 είναι εκείνη που μας «ενηλικίωσε» , μερικοί πιο απαισιόδοξοι θα πουν ότι μας «γέρασε». Η κρίση που πέρασε σαν οδοστρωτήρας από πάνω μας μας έκανε να σκεφθούμε πάνω στο παρελθόν και το μέλλον. Ή τουλάχιστον θα έπρεπε. Γιατί δεν είμαι βέβαιος ότι διδαχθήκαμε. Στο σκοτεινό αυτό διάστημα της δεκαετίας που κλείνει (και εξακολουθούμε να το διανύουμε-κακά τα ψέματα…) ακούσαμε απίθανα πράγματα και είδαμε απερίγραπτες συμπεριφορές. Ας μην επεκταθούμε περισσότερο. Όλα αυτά επιτάθηκαν από τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπου ο καθένας μπορεί να λέει το μακρύ του και το κοντό του, από υπέροχα πράγματα μέχρι αδιανόητες χαζομάρες. Πάντα θυμάμαι την Πάτι Σμιθ, που σε μια ομιλία της στο Πανεπιστήμιο της Λουϊζιάνα είχε πει πως για πρώτη φορά στην ιστορία έχει διαχυθεί τόσο πολύ το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης («democratized» ήταν το ρήμα που χρησιμοποίησε). Αυτό είναι φυσικά πολύ καλό, όμως αυτόματα μου έρχεται στο νου και η φράση του Φρανκ Ζάππα από το  «Trouble Everyday», όπου κάνει λόγο για «mass stupidity» και σκέπτομαι αναπόφευκτα πόσο δίκιο είχε ήδη από το 1969 όταν γράφτηκε αυτό το μνημειώδες τραγούδι. Οι προκλήσεις της νέας δεκαετίας είναι τεράστιες όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για όλο τον κόσμο. Ας ελπίσουμε στο τέλος της να είμαστε εδώ και να τα ξαναλέμε …